به گزارش گروه صنعتی امیر کبیر ، فولاد ایران برای مشتریان خارجی لقمه چربی شده، اما در بازار داخلی این لقمه دندان‌گیر نبوده که هیچ، بلکه با قیمت بالاتری که در مقایسه با قیمت عرضه آن در بازار خارجی دارد، چرخ‌دنده‌های صنایع پایین‌دستی را هم شکسته، تا جایی که این تفاوت قیمت به 15 درصد هم رسیده است.
محمد آزاد، رئیس اتحادیه آهن‌فروشان در این خصوص می‌گوید: «تنی 600 دلار صادر می‌کنند که می‌شود کیلویی 2300 تومان. در داخل همین محصول کیلویی 2700 تومان فروخته می‌شود.»
حالا صنایع بالادستی فولاد یا همان تولیدکننده‌‌های این حوزه با توجه به سردی سایه رکودی که در صنایع پایین‌دستی و مصرف‌کنندگان فولاد داخلی افتاده، با این ارزان‌فروشی به خارجی‌ها در حال رکوردزنی در جدول صادرات هستند. تقی بهرامی، رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد در این خصوص می‌گوید: «صادرات فولاد و تعداد معاملات با تجار خارجی شدت گرفته و در حال رکورد‌شکنی است.»
بالا رفتن آمار صادرات می‌تواند خبر خوشی برای اقتصاد باشد، اما این صادرات یعنی خروج مواد اولیه در شرایطی که تولیدکنندگان داخلی از جمله صنایع لوله و پروفیل، لوازم خانگی، خودرو و ده‌ها کارخانه دیگر در صف تحویل چندماهه ورق‌های فولادی قرار دارند و به قول محمد آزاد حق مصرف‌کننده داخلی نیست که تولیدکنندگان فولاد تبعیض قائل شوند و به خارجی‌ها ارزان‌تر ولی به هموطنان‌شان 15 درصد گران‌تر بفروشند: «مردم این اندازه حق دارند که کالایی که صادر می‌شود، به همان قیمت به دست مصرف‌کننده داخلی هم برسد. تمام مواد اولیه‌ای که کارخانه‌های فولاد‌سازی ما دارند مصرف می‌کنند، از ظرفیت‌های خدادادی به ملت ایران است و همچنین گاز ارزان، برق ارزان، کارگر ارزان و آب را در داخل استفاده می‌کنند. پس حق ملت ماست که قیمت آهن در داخل حداقل به اندازه قیمت صادراتی باشد.»
امیرحسین کاوه، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران معتقد است در تولید محصولات بالادستی توسط شرکت‌های دولتی و نیمه‌دولتی مانند پتروشیمی، شرکت فولاد مبارکه، شرکت ملی مس و ... این تمایل وجود دارد که محصولات خود را صادر کنند که تمایل بدی هم نیست. اما این موضوع زمانی تبدیل به مشکل خواهد شد که شیوه صادرات نامناسب باشد. در این زمینه باید به چند سوال پاسخ داد: آیا این صادرات به شکل بازرگانی و بین‌المللی است یا سلیقه‌ای؟ آیا صادرات براساس منافع ملی صورت گرفته یا منافع بخشی؟ آیا از شفافیت لازم برخوردار است یا غیرشفاف است؟ آیا با توجه به نیاز داخل است؟ آیا قیمت صادرات متناسب با قیمت داخل است یا ارزان‌تر است؟
کاوه عنوان داشته که در حال حاضر پاسخ تمام سوالات بالا منفی است و لازم است توسط سازمان توسعه تجارت و نهادهای بازرسی و ستاد اقتصاد مقاومتی بررسی شود.
سوالی که اینجا به وجود می‌آید اینکه چرا قیمت فولاد در بازار داخلی گران‌تر از قیمت صادراتی آن است؟ بهرامی می‌گوید ما برای از دست ندادن بازار جهانی باید صادرات داشته باشیم، چون مصارف داخلی پذیرای ظرفیت تولیدی فولاد نیست: «ما صنعتگران مجبور می‌شویم زیر قیمت جهانی بفروشیم. همه جای دنیا به صنعت یارانه می‌دهند تا بتوانند محصولاتشان را صادر کنند. تولیدکنندگان فولاد با مشکلات مالی روبه‌رو هستند. همین الان اکثر کارخانه‌ها یا نیمه‌تعطیل یا تعطیل هستند و یا با 10 تا 15 درصد ظرفیت کار می‌کنند. ما باید به ازای هر کیلو، 150 تومان مالیات بدهیم و این رقم بزرگی است. من نمی‌توانم فقط 10 تومان سود ببرم. چطور ممکن است 150 تومان برای هر کیلو مالیات بر ارزش افزوده پرداخت کنم، اما صادرات مالیات ندارد و منجر به تشویق تولیدکنندگان به صادرات می‌شود.»
پیش از این هم رضا رحمانی، قائم‌مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت بااشاره به ارزان‌فروشی فولاد به خارجی‌ها نسبت به بازار داخلی گفته بود: «در ابتدا که این بحث مطرح شد، بنده تعجب کردم، اما با بررسی‌ها مشخص شد که صادرات از مالیات برارزش افزوده معاف است، اما تولید داخل باید 9 درصد مالیات بر ارزش افزوده پرداخت کند، که قیمت فولاد در داخل را نسبت به خارج گران‌تر می‌کند.»
بررسی صورت‌های مالی سال 95 پتروشیمی، شرکت فولاد مبارکه و شرکت ملی مس نشان می‌دهد فروش صادراتی آنها ارزان‌تر از فروش به داخل بوده است. به‌عنوان مثال، بررسی صورت‌های مالی شرکت فولاد مبارکه نشان داده که فروش فولاد با هدف صادرات ۱۱۰۰ تومان و فروش به داخل ۱۵۸۰ تومان برای هرکیلو فولاد بوده است که به ازای هرتن فروش فولاد تفاوت قیمت صادراتی و عرضه به داخل ۱۵۰ دلار برای هر تن بوده که لازم است.
برخی مصرف‌کنندگان داخلی گلایه دیگری هم دارند و آن اینکه تولیدکنندگان فولاد نه‌تنها به مصرف‌کنندگان داخلی گران‌تر می‌فروشند، بلکه حتی با عرضه قطره‌چکانی در بازار داخلی، قیمت را در سطح بالایی حفظ می‌کنند. این موضوع باعث شده که پای اهالی بهارستان هم به میان کشیده شود.
فولادگر، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس از برگزاری جلسات بین صنایع بالادستی و پایین‌دستی فولاد برای حل این مناقشات خبر می‌دهد: «تاکید کردیم که معاملات باید به نحوی باشد که تولیدکننده داخلی متضرر نشود. این تفاوت قیمت منجر به این نشود که تولیدکننده داخلی حاضر شود حتی با تعرفه بالا فولاد را وارد کند که حتی با تعرفه بالا واردات برایش ارزان‌تر از شرکت‌های فولادی داخلی تمام می‌شود. درخصوص قیمت شمش بیلت تفاهمی برقرار شد. در مورد قیمت ورق 2 فولاد مبارکه هم امیدواریم هر چه زودتر جمع‌بندی داشته باشیم.»
قیمت برخی محصولات فولادی در بازار داخلی در ماه‌های اخیر افزایش 50 تا 60 درصدی داشته است. ترجیع‌بند بسیاری از اظهارات مسئولان و اتحادیه‌ها درباره این افزایش بی‌سابقه قیمت این بوده که قیمت‌های جهانی بالا رفته است. حالا که می‌بینیم قیمت جهانی نه‌تنها بالا نرفته، بلکه پایین‌تر از بازار داخلی کشور ماست، انگیزه‌ای می‌شود که دنبال عامل دیگری برای توجیه گرانی‌های اخیر فولاد باشیم.
منبع : فرهیختگان
دیدگاه کاربران